نهضت خدمت رسانی از شعار تا عمل

(28 شهریور 96)

1- دولتی را سراغ نداریم که حداقل در ظاهر ، ادعای خدمت رسانی به مردم نداشته باشد.

2- خدمت رسانی و رضایت مندی پایه مشروعیت دولت و نظام است.

3- توفیق یک حکومت در خدمت رسانی ، به کارآمدی آن حکومت وابسته است. وقتی دولت کارآمد با دولت کارآ در میان نباشد، سخن از خدمت رسانی در آن جامعه عبث است.

4- دولت کارآمد به دولتی اطلاق می شودکه قادر باشد در چارچوب اهداف کلان حرکت کند. دولت کارآمد دولتی است که کمترین هزینه را  مصروف سازد. کارآمدی دولت پیش شرط اول خدمت رسانی است .

5- دومین پیش شرط خدمت رسانی یک دولت، سلامت اداری است. اگر نظام اداری دچار بیماری و فساد باشد قادر به خدمت رسانی نیست.

6- سومین پیش شرط خدمت رسانی این است که در جامعه ، تشتت ، دودستگی ، تهمت زدن، رودروی یکدیگر ایستادن و آبرو بردن از یکدیگر معمول نباشد. در یک جو متشنج و در فضایی که همه اذهان و افکار و فرصت  ها صرف درگیری و چنددستگی است خدمت رسانی سخت و گاه غیرممکن است.

7- راه حل اساسی برای خدمت رسانی چیست؟ اگر دولت بخواهد به مردم خدمت کند، اولین گام باید این باشد که دولت رژیم لاغری بگیرد. دولت فربه قدرت حرکت ندارد و نمی تواند خدمت‌رسانی کند.

8- اگر شعار ، خدمت رسانی باشد اما در بودجه بندی سالانه هر سال ارقام مربوط به بودجه‌ جاری بر بودجه عمرانی سبقت بجوید، این یک شعار توخالی است.

9- در حال حاضر روند توسعه کشور با دو معضل مواجه است؛ فرار سرمایه و فرار مغز. هر دوی اینها برای ما خطرناک است.

10- باید اختلاف نظرها را حل کنیم. در بحث خدمت رسانی یک مسئله حائز اهمیت، رسیدن به اجماع در نظرات است. این همان «تدبیر امور» است.

این ده فرمان و نکات کلیدی را در مورد خدمت رسانی به مردم و کارآمدی دولت، دقیق بخوانید. کلمه به کلمه این ده فرمان مربوط به رئیس جمهور خودمان حجت الاسلام والمسلمین جناب شیخ حسن روحانی است. وی این مطالب را در کتاب «اندیشه های سیاسی اسلام» جلد سوم در فصل اول تحت عنوان «نهضت خدمت رسانی از شعار تا عمل» آورده است. این کتاب پاییز 88 از زیر چاپ بیرون آمده است.

یعنی دومین دوره دولت آقای دکتر محمود احمدی نژاد! یعنی دکتر روحانی 4 سال قبل از رسیدن به ریاست جمهوری در باره این مفاهیم کلیدی حکومت داری فکر می کرده است. اکنون باید دید او در مقوله خدمت رسانی به همین رهنمودهایی که خود برای هر دولتی فرض دانسته، عمل کرده است؟

روحانی، دولتی را کارآمد می داند که در چارچوب اهداف کلان حرکت کند و کمترین هزینه را داشته باشد. آیا امروز تصویری از عملکرد چهارساله دولت در مورد حرکت در چارچوب اهداف کلان نظام وجود  دارد؟

به زودی تفریغ بودجه سال 95 از سوی دیوان محاسبات در مجلس قرائت می شود. تفریغ بودجه سال‌های 92 ، 93 ، 94 که در مجلس قرائت شد چنین تصویری را که خود او مبنای کارآمدی و خدمت رسانی می داند، نشان نمی دهد. حرکت در چارچوب سیاست‌های کلی نظام که قرار بود توسط مجمع تشخیص مصلحت رصد شود همین وضعیت را دارد. 4 سال از برنامه پنج ساله پنجم توسعه در همین دولت یازدهم عملیاتی شد.

در آنجا هم چنین تصویری وجود ندارد. اکنون زمان اجرای برنامه ششم است. با  آنکه  ماه‌هاست این برنامه به تصویب رسیده است، دولت آن را به دستگاه‌ها ابلاغ نکرده و گاهی گوشه و کنار شنیده می شود رئیس دولت گفته است برنامه ششم را قبول نداریم و به آن عمل نمی کنیم.

دومین پیش شرط خدمت رسانی، داشتن یک نظام اداری سالم و عاری از فساد است . چهار سال که دولت پشت سر گذاشت اخباری که از فساد اداری در رسانه‌ها واتاب داده شد چنین تصویری را نشان نمی‌دهد. حقوق های نجومی برای اولین بار در تاریخ دولت های گذشته باعث شرمندگی و آبروریزی شد و هنوز هم دولت از این پدیده فساد و اشرافی‌گری نتوانسته خود را خلاص کند.

سومین پیش شرط اساسی خدمت رسانی، رژیم لاغری  و کاهش تصدی‌گری است. هزینه‌های دولت طی چهار سال گذشته سه برابر شده و این در حالی است که هزینه عمرانی تغییر چندانی نکرده است .

حجم نقدینگی سه برابر شده است اما هیچ نشانی از هدایت این نقدینگی به سمت و سوی تولید وجود  ندارد . فرار مغزها و سرمایه ها به عنوان یک معضل همچنان کشور را رنج می دهد. دولت پاسخی برای آن پیدا نکرده است. از همه مهم تر موضوع اجماع در مورد امر رفاه ، توسعه و خدمت رسانی به مردم به بوته فراموشی سپرده شده است.

قرار بود تدبیر شود و راه حل های ملی و نیز عزم ملی برای مشکلات پیدا شود. اما منتقدین دلسوز و دوستان مشفق دولت و رئیس جمهور هر بار مسئله‌ای را مطرح می کردند با عباراتی همچون  بی‌سواد ، بی‌دین ، حسود ، افراطی ، بی‌شناسنامه ، متوهم ، بزدل ، عقب مانده ، عصر حجری، هوچی‌باز، نواخته شده و به جهنم حواله شدند.

رئیس دولت طبیعی است با این ادبیات نمی توانست و نمی‌تواند اجماع ملی پدید آورد. لذا او توفیقی در حل اختلاف نظرها به دست نیاورد. این عدم توفیق، هم در مواجهه با رقیبان و هم در مواجهه با دوستان خود در دولت به ویژه در حوزه اقتصادی بیش از هر چیز ملموس است.

اگر بخواهیم دولت را نصیحت کنیم نباید با زبان خود این شفقت و نصح را بیان کنیم، چون مشمول مراحمی می شویم که در گذشته شدیم. لذا مجبور شدیم همان مطالب خوبی را که او 4 سال پیش برای پیش شرط‌های مقبولیت و مشروعیت و کارآمدی دولت آورده مورد بازخوانی قرار دهیم تا در 4 سال دوم خدمت رسانی از دیدگاه ایشان دور نماند.